Presentaties:
- New York City & Stamps – Hans van Gils 10 april 2016
- The Story of New York City in Stamps – Hans van Gils 10 april 2016
Nederlandse invloeden op U.S.A postzegels
Nederlandse invloeden op USA postzegels zijn geen uitzondering, hoewel soms niet direct herkenbaar. Ze geven op beknopte wijze een bescheiden weergave van met name de geschiedkundige banden tussen de USA en Nederland.
Op zichzelf, maar ook in combinatie met poststukken, stempels enz., een interessant onderwerp voor de gespecialiseerde verzamelaar. Hieronder volgt een selectie van deze postzegels.
De Henry Hudson zegel (372) van 1909 herdacht dat deze in Nederlandse dienst varende Brit 300 jaar daarvoor met zijn crew en schip “De Halve Maen” als eerste Europeaan de rivier, die zijn naam kreeg, bevoer tot waar nu Albany ligt.
Bijna 200 jaar later maakte het eerste stoomschip de “Clermont” dezelfde reis. Nederland had in 1909 als bijdrage aan de ceremonie een getrouwe kopie van de “Halve Maen” naar New York gezonden. Dit is de enig bekende zegel waarop Nederlandse en een USA vlaggen samen voorkomen.
Op de Verrazano – Narrows Bridge zegel (1258) staat o.a. Staaten Island, genoemd naar de Staten van Holland, waar de West Indische Compagnie in 1624 met o.a. Walen de eerste kolonisatie begon.
Deze Walen waren in het jaar 1624 met het schip “Nieu Nederlandt” (614) naar Amerika gekomen en vestigden zich met name in het Fort Oranje (615), het begin van Albany, NY. Enkelen gingen naar de Zuydt (Delaware) rivier.
Brooklyn (1003) was in 1648 als Breukelen met Utrechtse kolonisten zijn bestaan begonnen, om tot New York City’s grootste stadsdeel uit te groeien. Vooral hier waren in de 17e eeuw veel Hollandse namen, voor een deel nog steeds, zij het soms in Engelse vertaling, terug te vinden.
In 1625 begon de stichting van Nieuw Amsterdam en was in 1653 dusdanig gegroeid, dat het van de West Indische Compagnie stadsrechten kreeg (1027). In 1626 had Peter Minuit met de aankoop van Manhattan Island voor de fl. 60 aan goederen de “best bargain of all times” gemaakt. Tien jaar later telde Nieuw Nederland (New York State en omgeving) in ongeveer 10.000 inwoners.
Ten onrechte wordt Peter Stuyvesant wel eens de stichter van Nieuw Amsterdam (New York) genoemd, maar hij werd pas 22 jaar later, in 1647, gouverneur van Nieuw Nederland. Nieuw Amsterdam had toen al betekenis. Wel is hij één der meest dynamische figuren uit die tijd geweest. Een van zijn vroegste maatregelen betrof de stichting, in 1648, van de eerste Amerikaanse vrijwillige brandweer; van eminent belang vanwege de vele houtbouw in de stad (971).
Zijn eigengereidheid was de oorzaak van de Flushing (Vlissingen) actie voor vrijere godsdienst in 1657 (1099), echter met weinig resultaat, maar wel van historische betekenis.
Toen de Zweeds-Finse kolonisatie van Delaware in 1638 begon, georganiseerd door de Hollander Willem Usselinx en onder leiding van Peter Minuit (836), hadden de Hollanders daar al jaren eerder Fort Nassau gebouwd en iets verder de schans “Beversvrede”, het prille begin van de stad Philadelphia. Andere Nederlandse invloed was er in Massachusetts. Eén van de belangrijkste kolonialisaties vond daar in 1620 plaats in het gebied, door Hudson in 1609 Nieuw Holland genoemd, nu al heel lang bekend als Cap Cod en omgeving.
Het waren de Pilgrim Fathers (548-550) die, nadat zij 10 jaar in Leiden gewoond hadden, vanuit Delfshaven bij Rotterdam met de Speedwell (later overgegaan op de Mayflower) hun grote reis begonnen. De kerk waar zij hun gebeden uitspraken over de goede afloop, staat nog steeds in Delfshaven.
Maar ook zuidelijker waren Nederlanders reeds in 1632 als eersten met nieuwe ondernemingen in Connecticut (772) begonnen zoals Kievitshoek (bij Saybrook). In de beginperiode van Hartford was Huys de Hoope een fortificatie.
In New Jersey (1247) hadden de Hollanders al voor 1630 met de oprichting van een patroonskolonie Pavonia aangevangen, welke later in 1655 werd vernield.
Tijdens de Revolutie kwam John Paul Jones (1789) in 1779 naar Amsterdam in verband met de overname van het aldaar gebouwde oorlogsfregat “L’Indien”.
John Adams (850) verkreeg in 1782 in Amsterdam een geldlening van $2.000.000. Van vitaal belang voor de U.S.A want hiermee werd de Amerikaanse oorlogsschuld geconsolideerd. John Adams was de eerste Amerikaanse gezant in Nederland.
John Jay, staatsman en eerste opperrechter van de USA, had een Nederlandse moeder, telg van de bekende Cortlandt familie.
Simon v.d. Passe (ongeveer 1593-1647), Nederlands graveur, verbleef van 1615-22 in Londen, Engeland, waar hij de portretten maakte van John Smith (328) en de Indiaanse prinses Pocahontas (330), die veel indruk maakte aan het Britse hof.
Het Nederlandse Hasbrouck-huis (727) in Newburgh, NY, heeft het langste gediend als hoofdkwartier voor Generaal George Washington.
In zijn jonge jaren was Washington zijn loopbaan als officier en landmeter begonnen in Williamsburg, de toenmalige hoofdstad van Virginia. Williamsburg was genoemd naar onze Stadhouder-koning Willem III (835).
In Nassau Hall (1083) werd Washington in 1783 officieel door het Amerikaanse Congres bedankt voor zijn uitstekend leiderschap tijdens de Revolutie. In 1756 was dit door de Nederlandse Hervormde Kerk gestichte Nassau Hall in Princeton, NJ, het grootste academische gebouw in Amerika. Tegenwoordig is het nog een hoofdgebouw van de bekende Princeton universiteit. Het was ook de zetel van de eerste Wetgevende Vergadering van New Jersey. “Old Nassau” zoals de bijnaam van Nassau Hall luidt was een militaire barak en hospitaal tijdens de Revolutie en het USA Congress hield er in 1783 een tijd lang haar zittingen.
John Quincy Adams (811) was de zoon van 2e USA president John Adams en studeerde aan de Leidse Universiteit in Holland. Hij werd als 28-jarige gezant in Nederland. Zijn verkiezing als 6e president van zijn land had hij te danken aan het feit dat Stephen van Renselaar op het laatste moment zijn stem als kiesman aan hem gaf, in plaats van aan zijn opponent Andrew Jackson.
Martin van Buren (813) stamde uit een Nederlandse familie die als afhankelijke huisdienaars voor de van Renselaars naar New York State waren gekomen. De vader van Martin, een boer/herbergier, was een Jefferson Republikein. Martin ging al op jeugdige leeftijd van huis omdat daar uitsluitend Nederlands werd gesproken en hij zijn Engels wilde verbeteren. Hij werd advocaat (vnl. in Albany) waardoor hij in staat was in de politiek te gaan. Eerst als Senator en Gouverneur van New York State, daarna Secretary of State tijdens president Jackson’s eerste termijn. Vervolgens Vicepresident gedurende Jackson’s tweede periode en uiteindelijk als 8e president diens opvolger. De eerste van niet-Britse afkomst en onder USA-vlag geboren (1782-1862). De “kleine Tovenaar”, zoals zijn bijnaam luidde, was tevens één der belangrijkste partijmannen in de beginperiode van de Democratische partij.
Het Eriekanaal (1325) had als geestelijke vader de in Kampen geboren Adriaan van der Kemp. Hij was rechter in New York State en “Amerika’s meest geleerde man”, volgens Gouverneur De Witt Clinton, die de plannen vooral door steun van Stephen van Renselaar tot wet verheven kreeg.
Samuel Gompers (988), 1850-1924, stamde uit een Amsterdams-joods sigarenmakergezin, maar werd in Londen geboren. In 1863 emigreerde hij naar de USA en werd één der grootste pioniers van de vakbond A.F.L. (American Federation of Labor).
Met poststukken (brieven) met Nederlandse plaatsnamen is op dit terrein ook nog veel te beleven.
De tussen haakjes geplaatste nummers zijn volgens de Scott gespecialiseerde catalogus van U.S.A postzegels.
Geschreven door A.J. van Hulst en bewerkt door Herman Winterberg.