Prexies

De Prexies, een fantastisch verzamelgebied!
Het kan niet genoeg gezegd worden: het verzamelgebied USA biedt talloze mogelijkheden tot verdere specialisatie. Zowel voor de beginnende als de (ver) gevorderde verzamelaar. Eén mogelijkheid is bijvoorbeeld de Presidential Issue, kortweg de Prexies uit 1938 -1954.

Als je naar deze zegels kijkt lijkt het op het eerste gezicht een ”vrij recht toe recht aan serie”. Met weinig variëteiten en weinig poespas. Voor zo’n €15 schaf je een gestempelde serie aan en voor €125 heb je een mooie postfrisse set inclusief de coils. Van de 3¢ Jefferson zijn er zo’n 130 miljard gedrukt dus bestaan er in theorie zo’n 20 exemplaren per lid van de wereldbevolking. Een gigantisch aantal. En ook de meeste andere waarden bestaan in grote oplagen. Kostbaar en ingewikkeld is deze serie dus niet zo op het eerste gezicht. Maar als je er wat verder induikt gaat het er heel anders uitzien!

Velzegels
In totaal heeft de Prexie serie 32 verschillende velzegels. Met waarden van de ½¢ t/m de $5 (Scott nummers 803 t/m 834). De losse zegels zijn relatief makkelijk te vinden maar gestempelde blokken van elke waarde is al een stuk lastiger. Althans de tussenwaarden vanaf de 11¢. En zeker als je de eis stelt dat ze echt gelopen zijn en in goede staat moeten zijn. Dan is dat knap lastig.

 

Verder zijn uiteraard de plaatnummerblokken zeer verzamelwaardig. Postfris  natuurlijk want plaatnummerblokken doe je postfris. Ook hier geldt; de lage waarden zijn redelijk makkelijk te vinden maar de hogere waarden is zoeken geblazen. Ik adviseer bij plaatnummerblokken één vaste positie te verzamelen b.v. de ”upper left position” (linker bovenhoek) of de “lower right position” (rechter onderhoek). Door je te beperken tot één vaste plaatnummerpositie krijg je naar mijn idee meer symmetrie in je collectie. Het maakt natuurlijk niet uit welke positie je kiest maar een complete serie Prexie plaatnummerblokken met allemaal dezelfde positie vind ik fraaier dan steeds wisselende posities. De plaatnummerblokken bestaan zonder en met electric eye. De blokken zonder electric eye zijn veel moeilijker dan de blokken met electric eye.

De electric eyes zijn eenvoudig te herkennen aan de horizontale dash in de selvage (de witte velrand waar ook het plaatnummer staat). Plaatnummerblokken van de Prexies verzamelen betekent dus eigenlijk twee sets verzamelen; één met en één zonder electric eyes.

De drie dollarwaarden bestaan niet met of zonder electric eyes maar hebben hun eigen specifieke varianten als plaatnummerblok. Met plaatnummerblokken kan je nog veel verder gaan. En wel door alle vier de posities uit het vel te verzamelen. Of te proberen om alle verschillende plaatnummers bij elkaar te krijgen. En je kan nog verder gaan door zogenaamde matching sets samen te stellen dus van elke positie het plaatnummer te verzamelen. Een bijna onmogelijke opgaaf want dat materiaal is in Nederland nauwelijks te vinden.

De dollarwaarden zijn uitgegeven met verticale en horizontale lines tussen de zegels. Dus van de $1 de $2 en de $5 bestaan er horizontale en verticale line-blokken en centerline-blokken. Een complete set line- en centerline-blokken bestaat uit 9 verschillende. De zegels met line ertussen zijn uiteraard ook als paartje te verzamelen. De $1 Wilson is gedrukt als wet printing en in 1954 ook als dry printing. Beiden zijn relatief makkelijk te vinden. Voor de $1 Wilson wet printing met “USIR watermerk” ligt dat heel anders. Een zeer moeilijk zegel zeker postfris. Plaatnummerblokken van dit zegel of een gestempeld blok van vier zijn lastig te vinden.

Coils
Er zijn bij de Prexies twee soorten coils. De horizontale (sidewise coils) en de verticale coils (endwise coils). Van de horizontale zijn negen verschillende waarden. Van de verticale coils zijn vier verschillende waarden. De verticale coils zijn lastiger te vinden dan de horizontale. Qua catalogus waarde stelt het allemaal niet zoveel voor, maar probeer maar eens een gestempeld paartje van de 2¢ verticale of de 4½¢ horizontale coil te vinden. Een uitdaging! Ook de line pairs zijn niet allemaal zo eenvoudig en zeker niet in een nette centrering. Bij de coils is het een extra uitdaging van elke waarde er één met plaatnummer te vinden. Plaatnummers op Prexies zijn alleen zichtbaar als de rol foutief gesneden is. Het plaatnummer kan aan de onderzijde of aan de bovenzijde van het zegel voorkomen. En uiteraard gaat het er dan om dat zoveel mogelijk van het plaatnummer zichtbaar is. Het summum is natuurlijk een strip van 5 zegels met het plaatnummer op het middelste zegel. De gelijkenis met de moderne plate number coils (PNC’s) is natuurlijk snel gemaakt. Met de plaatnummers kan een serie van in totaal 18 strips worden gecreëerd. Negen strips met het nummer aan de bovenzijde en negen met het nummer aan de onderzijde. Losse gestempelde zegels met plaatnummer kan natuurlijk ook. Plaatnummers op de verticale coils ben ik nog nooit tegengekomen, maar ze bestaan wel.

Booklet stamps
De 1¢, 2¢ en 3¢ zijn als boekje verschenen. De booklet panes uit deze boekjes zijn er in twee verschillende formaten. Het ene formaat met een spacing van 3mm tussen de zegels en de ander met een spacing van 2,5mm. Met spacing wordt dan bedoeld de afstand tussen het linker en het rechterzegel in het bookletpane. Met wat nameten gemakkelijk te onderscheiden. De postfrisse bookletpanes worden uiteraard met tab verzameld, gestempelde panes mag ook zonder. Ook de losse zegels uit de boekjes en paren en strippen uit die panes zijn zeer verzamelwaardig. De 2¢ is het lastigste. Qua cataloguswaarde is het niet zoveel maar een albumblad met alle verschillende gestempelde combinaties uit de booklet-panes is een fraai gezicht. Verder zijn er natuurlijk de booklets zelf. In totaal 18 verschillende. Met verschillende kaften en samenstellingen. Niet eenvoudig om ze te pakken te krijgen en sommigen zijn fors aan de prijs.

Precancels
Alle Prexies (met uitsluiting van de dollarwaarden) komen voor als Bureau precancel. De Bureau precancels bestaan bij de Prexies in twee typen. De brede en de smalle. De precancel moet daarbij zoveel mogelijk in het midden van het zegel staan want hierdoor bereik je op je albumblad een mooie doorlopende lijn. En wordt voorkomen dat er een wat springerig geheel ontstaat. Natuurlijk is dat ook verder uit te breiden naar local precancels. En precancels als blok van vier, als pair, line pair, gap-pair, etcetera. De mogelijkheden zijn legio.

Perfins
De losse zegels maar dan als perfin is nog weer een extra verzamel mogelijkheid. Niet eenvoudig om alle Prexies met perfin bij elkaar te vinden. En op brief zijn die perfins helemaal leuk.

Electric eye margins
Andere mogelijkheid is het verzamelen van electric eye margins op Prexies. Dus gestempelde losse zegels met verticale dashes in de sheet-margin. Vaak voor een habbekrats te krijgen maar probeer ze maar eens te vinden. Na jaren verzamelen heb ik ze nog steeds niet allemaal kompleet.

Brieven
Op brieven gebied is van de Prexies relatief veel te vinden. Niet gek als je kijkt naar de lange periode dat deze zegels gebruikt zijn.

Prexies op brief zijn zeer populair in de USA. Binnen de USSS (United States Stamp Society) is er zelfs een aparte studiegroep voor opgericht. Vooral zogenaamde solo-uses zijn zeer gewild. De $2 en $5 en de 10¢ horizontale coil op brief zijn extreem schaars. Ook zeer schaars zijn de 14¢, 19¢, 22¢, 2¢ verticale coil en de 4¢ en 4½¢ horizontale coil als solo use. En ook schaars (maar dan in mindere mate) zijn de 4½¢, 7¢, 11¢, 16¢ en $1 en de 3¢ verticale coil en 5¢ horizontale coil. Op eBay worden hier – als ze al worden aangeboden – forse prijzen voor betaald.

Persoonlijk vind ik brieven met een veelvoud van Prexies erop of brieven verstuurd naar exotische bestemmingen vaak nog interessanter.

Zelf verzamel ik de serie primair op tarief. Dus bv aangetekend tarief, special delivery, airmail, parcel post, postcard rate, third class rate, etcetera. Hierbij maak ik dan weer onderscheid naar internationale en nationale tarieven. En daarin probeer ik dan weer zoveel mogelijk verschillende frankeringen en bestemmingen te vinden. De mogelijkheden zijn eindeloos. De combinatie van postzegels en brieven maakt het verzamelen van de Prexies juist extra interessant.

Onmisbaar bij het vormen van een brievencollectie zijn de boeken US Domestic Postal Rates en US International Postal Rates van Beecher/Wawrukiewicz. Aan de hand van de tarieflijsten die in deze boeken zijn opgenomen kan je vrij eenvoudig nagaan welk tarief een brief heeft en uiteraard bekijken of de brief juist is gefrankeerd.

We zich verder wil verdiepen in de Prexie serie raad ik het boek The Prexies aan van Roland Rustad. Ook zeer interessant is het boek Prexie Postal History van Richard Helbock waarin vooral wordt ingegaan op het aspect brieven. En het boek Prexie Era onder redactie van Louis Fiset. Een website met veel informatie is The Prexies – A look at the 1938 Presidential definitive stamps.

Wout Janse, 23 november 2020