Filatelie valt niet samen met het verzamelen van postzegels. Er horen ook nog andere objecten bij, zoals stempels en postale etiketten. Daarbinnen bestaat natuurlijk ook weer variatie, bijvoorbeeld jusqu’a stempels en aantekenstrookjes. Een etiket dat wat minder in de belangstelling staat is het strookje dat aangeeft dat het poststuk per luchtpost vervoerd moet worden. Dit luchtpoststrookje, of airmail label, is echter voor de USA een interessant verzamelobject. Het is waar dat voor de aanduiding ‘luchtpost’ op het poststuk ook volstaan kan worden met een geschreven of voorgedrukte mededeling, maar labels zijn er toch genoeg te vinden.
De USA is een van de vruchtbaarste landen voor de airmail labels, immers daar is de luchtvaart tot ontwikkeling gekomen, zowel technisch als economisch. In de wereldcatalogus van de airmail labels, Catalogue of Airmail Labels, samengesteld door Günter Mair, neemt de USA ongeveer eenderde van het totaal in beslag. Dat betreft dan ongeveer 1250 labels (afgezien van tandings- en kleurvarianten), onderverdeeld in ongeveer 40 officieel door de postdienst uitgegeven strookjes, 300 door zo’n 55 luchtvaartmaatschappijen, en de rest door bedrijven (bij wijze van reclame), hotels en andere particuliere uitgaven, o.a. door firma’s die kantoorbehoeften verkopen.
De airmail labels van de USA zijn enerzijds een overzichtelijk verzamelgebied, maar anderzijds – en dat is een van de aantrekkelijkheden – pretendeert de catalogus geen volledigheid; met name voor de particuliere uitgaven worden nog steeds nieuwe vondsten gedaan.
De labels kunnen zowel los als op brief worden verzameld. Aan beide manieren kleven voor- en nadelen. Verzamelaars van losse strookjes zijn vooral te vinden in de internationale vereniging Postal Label Study Group. Hieronder volgen echter een paar voorbeelden van brieven met een airmail label erop. Bij iedere brief is een kort commentaar te geven, vooral dat het nog beter had gekund.
Afbeelding 1
Het strookje in afbeelding 1 is volgens de catalogus een variant van het eerste officiële strookje van de USA, uitgegeven rond 1930.
Het ware mooier geweest als het strookje ook was mee gestempeld, want dan is duidelijk dat het er niet later is opgeplakt. De brief is echter afgestempeld op 6 maart 1933, dus dat past goed bij de uitgiftedatum (hoewel in 1931 een volgend strookje is uitgegeven). Overigens, labels zijn onbeperkt geldig, als er op de envelop maar een aanduiding ‘luchtpost’ op staat. Het is dus geen principieel bezwaar als een vroeger label op een (veel) latere envelop zit. Maar men zou dat filatelistisch minder fraai kunnen noemen.
Afbeelding 2
Afbeelding 2 toont het vijfde officiële strookje, uitgegeven in 1931.
Het strookje is mee gestempeld, maar de datum is 10 augustus 1939. Dat is wel later dan de datum van uitgifte, maar het zesde strookje werd pas uitgegeven in 1947, dus de stempeldatum past goed.
Een minpunt van deze brief is dat het een vensterenvelop is. Daardoor is het adres van bestemming onbekend en kan niet bepaald worden of de brief het juiste tarief heeft. Hoewel het allereerst om het strookje gaat, is het filatelistisch wel gewenst of vereist dat de brief klopt.
Afbeelding 3
Als een voorbeeld van de labels uitgegeven door luchtvaartmaatschappijen, is in afbeelding 3 het eerste label weergegeven dat is uitgegeven door American Airlines in 1937.
Omdat het dicht bij de postzegel is geplakt, is het mooi mee gestempeld. De stempeldatum is echter 8 juli 1948. Op dat moment had AA inmiddels al 6 andere labels uitgebracht.
Een eventueel ander klein minpuntje is dat de brief uit Cuba afkomstig is. Maar de geadresseerde is wel in de USA.
Afbeelding 4
Het strookje in afbeelding 4 is uitgegeven door de Wyoming Air Service in 1936. Het aardige van dit strookje is dat deze luchtvaartmaatschappij het bij deze ene heeft gelaten (of moeten laten).
De brief heeft 16 mei 1938 als afstempeling, dus dat past nog goed bij de uitgiftedatum. Wat deze brief toch enigszins verdacht maakt, is dat de envelop niet is open gemaakt en dat er niets in zit. Dus toch verzonden met een filatelistische bedoeling? (En is dat erg?)
Afbeelding 5
Tot slot in afbeelding 5 een voorbeeld van een al ouder particulier label; de brief is gestempeld 1 september 1933.
De aanduiding ‘luchtpost’ hoort volgens de voorschriften links boven te zitten (waardoor het mee gestempeld zijn van het label niet zo vaak voorkomt). Dat is bij deze brief niet het geval, vanwege de afbeelding. Het is daarom de vraag of het filatelistisch wel zo gewenst is om dergelijke gelegenheidsenveloppen bij een verzamelobject als strookjes te accepteren.