RPO’s bieden een eindeloze en fascinerende studie. RPO is de afkorting van Railway Post Office. RPO refereert ook aan de afstempelingen die de spoorweg postbeambten aan boord van de postwagons uitvoerden. Dit vond plaats in de periode 1850’s – 1971, parallel aan de ontwikkeling en de neergang van Canada’s spoorwegsysteem. Vroege RPO’s kunnen vaak herkend worden aan de naam van de spoorweg in de stempel – WELLAND RAIL ROAD en CENTRAL ONTARIO RWY. vallen hieronder.
RPO’s werden voor het eerst in Canada gebruikt in 1853 op de St. Lawrence and Atlantic Railroad, het Canadese gedeelte van de lijn die liep tussen Montreal en Portland, Maine. De eerste Canadese RPO is hiernaast afgebeeld.
De volgende afbeeldingen tonen twee hamers die gebruikt zijn in de periode 1854-55.
Andere initialen die op RPO’s kunnen worden aangetroffen zijn o.a. MC voor Mail Car, PC voor Postal Car, RyPO of RwyPO voor railway post office en PO Car. De meeste RPO’s hebben een ‘&’ die een vertrek en een bestemming met elkaar verbindt, hoewel dezelfde hamer werd gebruikt in beide richtingen. De meeste vroege RPO’s tonen de richting waarin de trein aan het reizen was, wat te zien is aan de afstempeling door de woorden of letters UP, DOWN, E, W, N, S, South, East, etc. Het stempel hiernaast afgebeeld toont bijvoorbeeld, dat de postwagon naar het oosten reisde van Fort-Coulogne naar Ottawa.
Later werden de richtingen over het algemeen vervangen door het treinnummer van de betreffende rit. Veel verzamelaars hebben dan ook een collectie dienstregelingen die voor hun van belang zijn. Bestudering van de CN dienstregeling voor trein 48 toont aan dat de trein naar het oosten ging (Ottawa naar Montreal via Cocteau Station) toen de postbeambte de brief afstempelde. Het hiernaast afgebeelde stempel werd op trein 48 geplaatst.
TPO’s (Travelling Post Offices) en andere marine stempels gebruikt op stoomboten en schepen worden ook bestudeerd. Newfoundland had veel TPO’s aangezien veel buitenposten alleen via zee konden worden bereikt. Het stempel rechts toont dat de brief afkomstig was van de stoomboot die zuidwaarts ging van Okanagan Landing, BC, naar Pentincton.
RPO beambten werden regelmatig getest op de nauwkeurigheid en de snelheid van het sorteren omdat ze onderworpen waren aan hogere standaarden dan gewone postbeambten. Terwijl de trein op weg was, sorteerde de postbeambte in de postwagon de post en stempelde deze af. Zakken werden gevuld om afgegeven te worden en andere werden weer aan boord genomen. Op sommige routes waren een aantal beambten betrokken bij de postverwerking en werden meerdere hamers gebruikt in de mail car. De toevoeging van een nummer , zoals No. 5 of No. 6, betekende dat sorteerfouten konden worden herleid naar de verantwoordelijke beambte. De hamers 5 en 6 van de getoonde voorbeelden werden toegekend aan beambten op de drukke spoorlijn tussen Calgary en Edmonton.
Een voorwaarde om tewerk gesteld te worden was de aanschaf van een eigen handstempel door de postbeambte. Deze komt voor in allerlei vormen en werd voornamelijk gebruikt voor intern papierwerk – begeleidende bonnen, labels voor de zakken, rekeningen – maar soms worden ze ook aangetroffen op een brief. Voorbeelden van privé handstempels van RPO beambten worden hiernaast en -onder vertoont.
Wat kan er zoal aan RPO’s verzameld worden?
- Een bepaalde route – Quebec en Montreal, Calgary en Vancouver
- Een geografisch gebied – RPO’s van Nova Scotia, Newfoundland of Southwestern Ontario
- Een spoorwegmaatschappij – Grand Trunk Railway, The Great Western Railway
- Een bepaalde periode – Victoria, Edward VII, George V, George VI, Elizabeth II
- Hamer studies – het classificeren van vergelijkbare afstempelingen
Paquetbot Covers
Dit is nog een beetje een onontgonnen gebied. Wat wil het geval: tijdens het UPU Congress gehouden in Washington DC in 1897 werd besloten dat het Franse woord “Paquetbot” internationaal gebruikt zou worden voor “verzonden op zee”. Om een poststuk volgens de UPU regels op zee verzonden te krijgen zou het moeten worden gefrankeerd met zegels die op het schip verkrijgbaar zouden zijn en bij de eerstvolgende haven die aangedaan wordt worden meegegeven. Een Canadese Paquetbot verzameling kan op een aantal manieren worden opgezet. Men kan beginnen met het verzamelen van Canadese zegels die in het buitenland zijn afgestempeld. Men kan echter ook buitenlandse zegels zoeken die voorzien zijn van een Canadese afstempeling. Een voorbeeld is de hieronder afgebeelde Canadian Pacific Steamships Ltd. letter card van de SS Empress of France die gefrankeerd is met ½d en 1d zegels uit Groot-Brittannië om het tarief van Great Britain naar de U.S. te betalen. De zegels zijn afgestempeld in Quebec, de eerste haven die is aangedaan.
Wat lastiger wordt het verzamelen van Canadese zegels op post geadresseerd naar Canada maar nog steeds aan boord van een schip meegenomen. Vooral trans-Pacific Paquetbot post is zeer moeilijk, trans-Atlantic is wat algemener. De havens van Vancouver en Victoria gebruikten Paquetbot stempels voor post die Canada binnenkwam, maar dat deden ook Chinese, Japanse en Australische havens. Zelfs Nieuw Zeeland had een aantal jaren marine postkantoren (met stempels) op schepen die British Columbia aandeden.
Canada heeft vele duizenden kilometers kustlijn en veel afgelegen kust gemeenschappen werden bediend door coastal steamers. Een brief gepost op een dergelijke kustvaarder bevat vaak een “Way Mail” afstempeling om aan te geven dat het onderweg gepost werd en dat het opgenomen zou worden in het reguliere post systeem bij de eerste haven die werd aangedaan.